rogówka przybiera kształt stożka

Astygmatyzm – co to?

08-11-2021

Astygmatyzm oka, który nazywany jest także niezbornością rogówki, to jedna z najczęściej występujących wad wzroku, która polega na zniekształceniu i rozmyciu widzianego obrazu. Dotyczy ona zarówno przedmiotów, na które patrzy się z bliska, jak i z daleka, a spowodowane jest to niesymetrycznością rogówki oka. Dokładniej mówiąc, wada ta polega na tym, że moc układu optycznego oka nie jest w stanie utworzyć punktowego obrazu na naszej siatkówce ze względu na różną siłę załamywania równoległych promieni świetlnych w dwóch różnych płaszczyznach układu optycznego oka.
W oku, które jest pozbawione wady, krzywizna rogówki jest symetryczna. Oznacza to, że swoim kształtem przypomina ona kulę. W takiej sytuacji prawidłowo załamuje promienie świetlne, które skupiane są na siatkówce oka. Rogówka u osoby, która cierpi na astygmatyzm, jest niesymetryczna i nie ma regularnego “kulistego kształtu”. Jej kształt można porównać do piłki do rugby albo do jajka. Taka budowa oka przyczynia się do zakłamania widzianego przez oko obrazu. Zniekształcenie rogówki sprawia, że promienie świetlne, które wpadają do oka, rozpraszają się nieprawidłowo, sprawiając, że widziany obraz jest niewyraźny i rozmyty. Jednak niesymetryczna krzywizna rogówki to nie jedyna przyczyna astygmatyzmu. Astygmatyzm występuje również na skutek wrodzonej wady bądź deformacji gałki ocznej, na przykład na skutek urazu.
Astygmatyzm mierzony jest za pomocą dioptrii cylindrycznych i bardzo często towarzyszy on krótkowzroczności i dalekowzroczności. Astygmatyzm do 0,5 dioptrii występuje niemal u każdego. Niezborność do 0,5 dioptrii oznacza astygmatyzm fizjologiczny, który jest naturalnym zjawiskiem i nie wymaga leczenia. Astygmatyzm do 1 dioptrii jest niski, astygmatyzm do 2 dioptrii jest wysoki, z kolei astygmatyzm powyżej 3 dioptrii – jest bardzo wysoki.

bóle głowy promień krzywizny

Jak sprawdzić czy masz astygmatyzm?

Przyjrzyj się dokładnie czterem okręgom znajdującym się na obrazku, zwracając przy tym szczególną uwagę na linie wewnątrz okręgów. Wykonaj to zadanie najpierw jednym okiem, następnie drugim, a na końcu patrząc obojgiem oczu. Test może zostać wykonany zarówno w okularach, jak i bez.
Widzisz wyraźnie linie we wszystkich okręgach?
Jeśli linie w którymkolwiek okręgu wydają Ci się niewyraźne, bądź rozmazane, prawdopodobnie będzie to oznaczać zaburzenia w budowie oka. To może, ale wcale nie musi być astygmatyzm. W takiej sytuacji najlepiej i najrozsądniej będzie, jeśli zwrócisz się do okulisty, który sprawdzi, co dolega Twoim oczom.
Jeśli linie są rozmazane w teście wykonywanym w okularach, może to być sygnał, że prawdopodobnie soczewki kontaktowe zostały nieodpowiednio dobrane pod Twoją wadę wzroku.
Powyższy test w żadnym wypadku nie stanowi diagnozy, a służy jedynie sprawdzeniu czy z naszymi oczami nie dzieje się coś niedobrego. Nie wolno zapominać, że w celu potwierdzenia astygmatyzmu czy jakiejkolwiek innej wady wzroku, konieczna jest bezpośrednia wizyta u okulisty. Dzięki szybkim i bezbolesnym badaniom optometrysta potrafi postawić dokładną diagnozę, która jest niezbędna w celu właściwego doboru metody leczenia lub korekcji wady.

Objawy astygmatyzmu

Astygmatyzm (astygmatyzm nieregularny) to wada wzroku, która sprawia, że obraz, na który patrzymy jest niewyraźny i zniekształcony, a objawom tym dodatkowo może towarzyszyć:
-widzenie jak za mgłą
-nadmierne przecieranie oczu
-częste mrużenie oczu i mruganie
-trudności w orientacji przestrzennej
-widzenie krzywych linii jako prostych
-częste bóle głowy (w części czołowej)
-gorsze widzenie o zmierzchu i w nocy
-nawracające zapalenie spojówek
-napięcie w obrębie gałek ocznych
-bóle oczu
-przekrzywianie głowy
-szybkie zmęczenie przy czytaniu
-obniżony poziom rozumienia czytanego tekstu
Lekka forma niezborności oczu bardzo często jest nawet niezauważalna. Przy małej wadzie wzroku przedmiot widoczny jest jakby za mgłą. Zaawansowany astygmatyzm charakteryzuje się nieostrym widzeniem, a także zniekształconymi i krzywymi konturami obserwowanych przedmiotów.

Leczenie astygmatyzmu

Astygmatyzm korygowany jest na kilka sposobów. Taka korekcja nie tylko poprawia ostrość widzenia, ale również znacząco wpływa na lepszy komfort życia.

Korekcja poprzez soczewki kontaktowe

Obecnie najpopularniejszym rozwiązaniem są soczewki kontaktowe. Nowoczesne soczewki kontaktowe są w stanie skorygować ponad niemal 99% przypadków astygmatyzmu, a to za sprawą zastosowania w nich szkieł cylindrycznych, które do niedawna stosowano wyłącznie w okularach. W odróżnieniu od klasycznych soczewek kontaktowych, soczewki cylindryczne mają grubszą dolną strefę i pionową linię. Obecnie zamiast okularów zaleca się soczewki toryczne, które mają różną moc załamywania promieni świetlnych, dopasowywaną do wady pacjenta. Mają one charakterystyczny kształt, prawidłowo przylegają do oka, dopasowują się do krzywizny rogówki, i dzięki temu zapewniają poprawne wyraźne widzenie z każdej strony. W niektórych przypadkach astygmatyzmu np. wywołanych przez stożek rogówki, soczewki toryczne (inaczej zwane cylindrycznymi) są jedyną efektywną formą korekcji wady wzroku. Przy wysokim stopniu astygmatyzmu często korzysta się ze sztywnych soczewek kontaktowych gazoprzepuszczalnych bądź miękkich soczewek hydrożelowych. Ważne jest, że przy astygmatyzmie precyzyjne dopasowanie soczewek kontaktowych odgrywa kluczową rolę, więc najlepiej, w celu ich doboru, należy udać się sprawdzonego, doświadczonego okulisty, który dobierze odpowiednie soczewki do stopnia naszego astygmatyzmu.

Laserowe leczenie astygmatyzmu

Od dawna już astygmatyzm z powodzeniem leczy się za pomocą zabiegu laserowego. Dzięki laserowej korekcji wzroku mamy możliwość zminimalizowania wady wzroku o wartości nawet do -6,0 dioptrii. Tego typu operacje wykonuje się u osób, które skończyły 20 lat, a o tym czy pacjent kwalifikuje się na tego typu zabieg – decyduje okulista.

Korekcja astygmatyzmu okularami

Osoby, które nie mogą korzystać soczewek kontaktowych, bądź ich nie lubią, najlepszy rozwiązaniem będzie zastosowanie okularów ze szkłem cylindrycznym, które dzięki specjalnemu szlifowaniu potrafią z różną mocą załamywać promienie świetlne padające na siatkówkę.

Ostatnie artykuły